một người Mẹ đã nuôi cả mười đứa con thành công về tài chánh, đứa Bác Sĩ, đứa Kỹ Sư, Dược Sĩ, nhưng rồi cả mười đứa con ấy, không nuôi nổi một bà Mẹ già.

Chu Tất Tiến
 
Trong giờ lễ Chủ Nhật, tại nhà thờ Saint Columban, linh mục Tiến đã
làm nhiều người nghe phải nhỏ lệ khi ông kể một câu chuyện về một
người Mẹ đã nuôi cả mười đứa con thành công về tài chánh, đứa Bác Sĩ,
đứa Kỹ Sư, Dược Sĩ, nhưng rồi cả mười đứa con ấy, không nuôi nổi một
bà Mẹ già. Đứa nào cũng có lý do để từ chối không muốn ở với Mẹ. Linh
mục T. cũng kể lại lúc ông còn ở Chicago, có một lần trong thời tiết
lạnh giá, đến thăm một bà Mẹ, thấy căn nhà rộng mông mênh, không có
ai, vì hai vợ chồng đứa con đi làm cả. Điều ông quan tâm là thấy trong
nhà rất lạnh, bà Mẹ phải mặc hai áo nhưng vẫn lạnh cóng. Ông có hỏi bà
mẹ tại sao không mở máy sưởi, thì bà Mẹ cho biết là không dám mở vì sợ
khi con đi làm về, sẽ càm ràm là “tốn tiền điện quá!” Những đứa con
sang trọng kia, có thể chờ đến ngày Lễ Mẹ, thì đưa mẹ ra ăn tô phở,
hoặc gọi điện thoại về nhà, nói: “I love  you, mom!” Thế là đủ bổn
phận của một đứa con thành công ở Mỹ đối với người mẹ yêu dấu của
mình.
 
Những Bà Mẹ ở đây là hiện thân của Mẹ Việt Nam đau khổ, đã hy sinh cả
cuộc đời cho con cái, nhưng khi con cái phụ rẫy, bỏ bê, cũng im lặng
chấp nhận cho đến hết cuộc đời.
 
Có biết bao nhiêu trường hợp như thế trong cộng đồng Việt Nam hải
ngoại? Biết bao nhiêu bà mẹ âm thầm, lặng lẽ chịu đựng tất cả những
đau khổ từ khi lấy chồng, sinh con, rồi ráng nuôi dạy con nên người,
sau đó lại chấp nhận những đứa con bất hiếu như một định mệnh mà không
hề thốt lời than vãn?
 
Một bà mẹ đã dành dụm bao năm buôn gánh bán bưng để cho con vượt biên
một mình, sau đó, khi qua đến Mỹ, thằng con sợ vợ quá, không dám để mẹ
ngủ trong phòng, mà bảo mẹ phải ngủ dưới đất trong phòng khách. Một
lần, con chó xù của hai vợ chồng đứng đái ngay vào đầu mẹ. Bà mẹ kêu
lên, thì đứa con dâu cười, trong khi  chồng đứng yên, chẳng dám nói
gì.
 
Bà mẹ khác, không được ở chung với con trai, phải thuê một phòng của
người bạn, vì sức khoẻ yếu, lúc nào cũng lo là chết không có ai chôn.
Khi nghe nói về bảo hiểm nhân thọ, bà có năn nỉ thằng con trai đứng
tên mua giùm, để bà bớt chút tiền già và đóng hàng tháng để mai sau,
con có tiền lo hậu sự cho bà, nhưng đứa con dâu nhất định không chịu,
cho rằng “tốn tiền vô ích, chết thì thiêu, liệng tro xuống biển là
xong, chôn làm  gì cho mất thời giờ đi chăm sóc.” Bà cụ uất quá, phát
bệnh và qua đời. Không biết rồi bà có được chôn cất đàng hoàng theo ý
muốn, hay lại bị cô con dâu vứt tro ra biển.
 
Không thiếu những bà mẹ khi đến thăm con trai, phải ngồi nhìn vợ chồng
 ăn uống ríu rít với nhau, vì con dâu không chịu dọn thêm một chén cơm
mời mẹ. Một bà mẹ nhớ con nhớ cháu quá, đến thăm con, nhưng sợ con dâu
sẽ nhiếc móc thằng chồng, nên vừa vào tới cửa đã vội thanh minh: “Mẹ
không ăn cơm đâu! Mẹ vừa ăn phở xong, còn no đầy bụng. Mẹ chỉ đến cho
thằng cháu nội món quà thôi!”
 
Không thiếu những bà mẹ vì lỡ đánh đổ một chút nước trên thảm mà bị
con nhiếc móc tơi bời. “Trời đất ơi! Cái thảm của người ta cả vài ngàn
bạc mà đánh đổ đánh tháo ra thế thì có chết không?” Có bà mẹ bị bệnh
ung thư, biết là sắp chết, mong được con gái đưa về Việt Nam, nhưng
con đổ thừa cho chồng không cho phép về, rồi biến mất tăm, sợ trách
nhiệm. Mẹ phải nhờ người đưa ra phi trường, nhờ người dưng đi cùng
chuyến bay chăm sóc cho đến khi về tới nhà. Từ lúc đó đến lúc mẹ mất,
cả con gái lẫn con rể, cháu chắt cũng chẳng hề gọi điện thoại hỏi thăm
một lần.
 
Một bà mẹ già trên 70 tuổi rồi, có thằng con trai thành công lẫy lừng,
bốn năm căn nhà cho thuê, nhưng bà mẹ phải lụm cụm đi giữ trẻ, nói
đúng ra là đi ở đợ vì phải lau nhà, rửa chén, nấu cơm, để có tiền tiêu
vặt và để gộp với tiền già, đưa cả cho… con trai, một thanh niên ham
vui, nhẩy nhót tung trời, hai, ba bà vợ. Mỗi khi gặp bà con, chưa cần
hỏi, bà đã thanh minh: “Ấy, tôi ngồi không cũng chả biết làm gì, thôi
thì đi làm cho nó qua ngày, kẻo ở nhà rộng quá, một mình buồn lắm!”
 
Trong một cuộc hội thoại, một bà mẹ đã khóc nức nở vì chỉ đứa con gái
phụ rẫy, bỏ bà một mình cô đơn. Bà chỉ có một đứa con gái duy nhất,
chồng chết trong trại cải tạo. Trong bao nhiêu năm, bà đã gồng gánh
nuôi con, rồi cùng vượt biên với con, tưởng mang hạnh phúc cho hai mẹ
con, ai ngờ cô con chờ đúng 18 tuổi là lẳng lặng xách vali ra đi. Nước
mắt bà đã chảy cho chồng, nay lại chảy hết cho con.
 
Tại những nhà dưỡng lão gần trung tâm Thủ Đô Tị Nạn, có biết bao nhiêu
bà mẹ ngày đêm ngóng con đến thăm nhưng vẫn biệt vô âm tín. Một bà cụ
suốt ba năm dài, không bao giờ chịu bước xuống giường, vì biết rằng
chẳng bao giờ có đứa con nào đến thăm. Bà đã lẳng lặng nằm suốt ngày
trên giường như một sự trừng phạt chính mình vì đã thương yêu con cái
quá sức để đến tình trạng bị bỏ bê như hiện tại. Sau ba năm, bà mất vì
các vết lở, vì nỗi u uất, mà những người chăm sóc bà vẫn không biết
gia cảnh bà như thế nào, vì bà không hề nhắc đến. Có điều chắc chắn là
khi bà còn là một thiếu nữ, bà phải là một mẫu người làm cho nhiều
người theo đuổi, quyến luyến, tôn sùng. Chắc chắn bà đã trải qua bao
năm tháng thật tươi đẹp, vì cho đến khi mất, khuôn mặt bà, những ngón
tay bà, và dáng dấp bà vẫn khoan thai, dịu dàng, pha một chút quý
phái. Nhưng tất cả những bí ẩn đó đã được bà mang xuống mồ một cách
trầm lặng.
 
Một buổi chiều tháng 5, tại một tiệm phở Việt Nam, một mẹ già đứng tần
ngần bên cánh cửa. Khi được mời vào, mẹ cho biết mẹ không đói, nhưng
chỉ muốn đứng nhìn những khuôn mặt vui vẻ, để nhớ đến con mình, đứa
con đã bỏ bà đi tiểu bang khác, để mẹ ở với đứa cháu là một tên nghiện
rượu, đã hăm doạ đánh mẹ hoài. Hắn đã lấy hết tiền trợ cấp của mẹ, lại
còn xua đuổi mẹ như cùi hủi. Hôm nay, hắn lái xe chở mẹ đến đầu chợ,
đẩy mẹ xuống và bảo mẹ cút đi! Mẹ biết đi đâu bây giờ?
 
Trong một căn phòng điều trị tại bệnh viện Ung Thư, một bà cụ đã gào
lên nức nở khi người bệnh nằm bên được chuyển đi nơi khác. “Bà ơi! Bà
bỏ tôi sao? Bà ơi! Đừng đi! Đừng bỏ tôi nằm một mình! Tôi sợ lắm, bà
ơi!” Những tiếng kêu, tiếng khóc nấc nghẹn đó lặp đi lặp lại làm người
bệnh sắp chuyển đi cũng khóc theo. Người y tá cũng khóc lặng lẽ. Anh
con trai của người sắp đi xa, không cầm được giọt lệ, cũng đứng nức
nở. Cả căn phòng như ngập nước mắt. Mầu trắng của những tấm trải
giường, mầu trắng của tấm áo cánh của bà cụ như những tấm khăn liệm,
tự nhiên sáng lên, buồn bã. Bà cụ nằm lại đó đã không có đứa con nào ở
gần đây. Chúng đã mỗi đứa mỗi nơi, như những cánh chim không bao giờ
trở lại.
 
Trên đại lộ Bolsa, thỉnh thoảng người ta thấy một bà mẹ già, đẩy chiếc
xe chợ trên chứa đầy đồ linh tinh. Mẹ chỉ có một cái nón lá để che
nắng che mưa. Khuôn mặt khắc khổ của mẹ như những đường rãnh bùn lầy
nước đọng, đâu đó ở chợ Cầu Ông Lãnh, Thủ Thiêm, gần bến Ninh Kiều,
Bắc Mỹ Thuận hay ở gần cầu Tràng Tiền, Chợ Đông Ba? Mẹ đi về đâu, hỡi
Mẹ? Những đứa con của mẹ giờ chắc đang vui vầy...